བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ལ་དེང་དུས་དང་མཐུན་པའི་ཉམས་ཞིབ་བྱ་ཚུལ། འཛམ་གླིང་འདིར་ཡར་རྒྱས་དང་ལྡན་པའི་སྐད་རིགས་ཁག་གི་ནང་ནས་རང་ཅག་གངས་ཅན་པའི་སྐད་འདི་ནི་ཐུན་མོང་མིན་པའི་སྐད་ཡིག་ཤིན་ཏུ་ཕྱུག་ལ། གཙོ་ཆེ་བ་ཞིག་ཡིན་ལ། སྐད་རིགས་འདིའི་ནང༌། ནང་དོན་རིག་པ་དང༌། གསོ་བ་རིག་པ་དང༌། གཏན་ཚིག་རིག་པ་སོགས་གཞུང་ལུགས་གྲངས་ལས་འདས་པ་བཞུགས་ཡོད་པས་བོད་མི་ཙམ་མ་ཟད། རྒྱ་གར་བྱང་རྒྱུད་ས་ཁུལ་ཕལ་མོ་ཆེ་དང༌། ཕྱི་རྒྱལ་ཡུལ་གྲུ་དུ་མར་ཁྱབ་བརྡལ་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་རེད། སྔོན་དུས་སུ་བོད་སྐད་ལ་ཉམས་ཞིབ་དང༌། གསར་བཅོས་སོགས་ཚུལ་མཐུན་མཛད་འདུག་པ་དེ། སྐད་གསར་བཅད་ཀྱིས་གཏན་ལ་ཕབས་ཞེས་གསུངས་པས་ཤེས་ནུས། བར་སྐབས་དེར་སྐད་ཡིག་འདི་ལ་ཉམས་ཞིབ་དང་གསར་བཅོས་སོགས་མུ་མཐུད་བྱེད་སྲོལ་ཉམས་པ་དང༌། འོན་ཀྱང་ཕྱོགས་གཅིག་ནས་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་གནས་སྟངས་ཙམ་མ་འགྱུར་བྱུང་བ་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་སྐད་དམ། ཆོས་སྐད་དང༌། སྐྱེ་བོ་ཕལ་མོ་ཆེས་བེད་སྤྱོད་བྱས་པའི་སྐད་གཉིས་པར་ཐག་རིང་པོ་ཞིག་ཡོད་པར་མཐོང་སྣང་འབྱུང་བ་ཆོས་ཉིད་རེད།

བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ཐོག་མའི་འབྱུང་ཁུངས་ལ་ཞིན་ནན་དུ་དཔྱད་དགོས་པ།  ད་རམ་རང་གཞུང་ཤེས་རིག་ལྷན་ཁང་ནས་ཐུགས་འཁུར་ཆེ་བཞེས་ཀྱིས། ཤིན་ཏུ་གནད་ཆེ་ལ་རྩ་འགང་ཆེ་བའི། བོད་ཀྱི་བརྡ་སྤྲོད་རིག་གནས་བགྲོ་གླིང་གི་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་དང་པོ་འདི་བཞིན་དངོས་སུ་ཚུགས་ཐུབ་པ་བྱུང་བ་དང༌། མ་ཟད་གུས་རང་ལའང༌། བོང་བ་གསེར་གཟིགས་ཀྱི་དཔེ་ལྟར། མཁས་དབང་ལྷན་ཚོགས་འདིར་འོང་དགོས་བཀའ་ཕེབས་ནན་བསྐུལ་བཀའ་དྲིན་ཐོབ་པར་བརྟེན། ཐེངས་འདིའི་བོད་ཀྱི་བརྡ་སྤྲོད་རིག་གནས་སྐོར་གྱི་བགྲོ་གླིང་ཚོགས་འདུ་འདིར་དངོས་སུ་བཅར་ནས།

མཁར་རྨེའུ་བསམ་གཏན་རྒྱལ་མཚན་གྱིས་བརྩམས། བདེ་ཁང་བསོད་ནམས་ཆོས་རྒྱལ་གྱིས་དབྱིན་ཡིག་ནས་བོད་ཡིག་ཏུ་བསྒྱུར། བོད་དུ་གཉེན་སྒྲིག་བྱེད་སྲོལ་ཡུལ་སོ་སོར་མི་འདྲ་བ་ཡོད། བོད་པ་རང་ཉིད་ཀྱིས་དེའི་སྐོར་ཞིབ་འཇུག་བྱས་པའི་གནས་ཚུལ་ཅང་མ་མཆིས་པས་དེའི་སྐོར་གྱི་དཔྱད་རྩོམ་ཡང་ཤིན་ཏུ་མཐོང་དཀོན། དེར་བརྟེན། བོད་ཀྱི་གཉེན་སྒྲིག་ཆོ་གའི་སྐོར་དེ་ནི་གསང་བ་ལྐོག་གྱུར་ཅན་གྱི་གནས་སུ་གྱུར་ཡོད། གཉེན་སྒྲིག་གི་སྲོལ་དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་རང་གི་བྱ་ལས་ཁོ་ནའི་ཁོངས་གཏོགས་ཤིག་ཡིན་པར་བརྟེན་སངས་རྒྱས་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ནང་དེ་དང་འབྲེལ་བའི་རྩ་བའི་གཞུང་ལུགས་ཅི་ཡང་མེད་དོ།།

བོད་གངས་ཅན་གྱི་རིག་གནས་རྩ་བ་བོད་རང་གི་ཡི་གེ་ཡིན། ཡི་གེ་དེ་དུས་ནམ་ཞིག་བྱུང་། བཟོ་མཁན་སུ་ཡིན། འཕེལ་རྒྱས་ཇི་ལྟར་བྱུང་བ་སོགས་བྲི་ན། གཟུ་བོའི་བློ་ཡིས་ཡང་དག་པར་དཔྱད་དགོས་པ་ལས་ཆོས་ལུགས་གྲུབ་མཐའ་གང་ལ་དགའ་ཞིང་དད་པ་རྒྱུ་མཚན་དུ་བྱས་ནས། དེའི་ཕྱོགས་བཟུང་སྟེ་ཆགས་སྡང་གི་གཏམ་ཁ་ནས་ཐོན་ཚད་དུ་སྨྲ་བ་མི་ལེགས། མི་རིགས་རང་གི་ཡི་གེའི་ཁུངས་མི་་་ཤེས་པ་དང་ཤེས་དགོས་ན་རྩོད་པ་ཅན་དུ་གྱུར་ན་ཆེས་མི་ལེགས། གྲུབ་མཐའི་ཕྱོགས་ཞེན་ཧ་ཅང་ཆེ་དྲགས་ན་མི་རིགས་རང་གི་ལོ་རྒྱུས་ལ་ཞིབ་འཇུག་ཡང་དག་པར་བྱེད་མི་ནུས། སྔར་གྱི་ལོ་རྒྱུས་དུ་མར་བསམ་གཞིག་བྱས་ནའང་རང་རང་གི་ཆོས་ལུགས་དར་རྒྱས་སུ་གཏོང་བའི་ཐབས་ཁོ་ནར་དམིགས་ནས་ལོ་རྒྱུས་འཁྱོག་པོར་བྲིས། རྒྱལ་ཁབ་གཞན་དང་མི་རིགས་གཞན། ཁྱད་པར་བཀས་བཀོད་བརྒྱུད་འཛིན་དང་།

ནམ་རྒྱུན་བོད་མིའི་ངག་ཐོག་ནས་བཤད་སྲོལ་ལ་སློབ་དཔོན་ཐུ་མི་བཀའ་དྲིན་ཅན་ཞེས་པ་དང་དེ་ ཡིས་བོད་ཡིག་གསར་གཏོད་དང་སུམ་ཅུ་པའི་གཞུང་མཛད་པ་པོ་ཡིན་པ་སོགས་དུས་རབས་བཅུ་གཅིག་པ་མན་ཆོད་དུ་བོད་ཁམས་སུ་གྲགས་པའི་ཐུ་མི་ཨ་ནུ་ཞེས་པ་དེ་དོན་ངོ་མ་གངས་ཅན་ལྗོངས་སུ་མི་དེ་འདྲ་ཞིག་བྱུང་མྱོང་ཡོད་མེད་ཤིན་ཏུ་དཀའ་བའི་གནས་ཤིག་རེད་འདུག་པར་སྙམ། རྒྱལ་པོ་སྲོང་བཙན་ནས་བཟུང་བོད་རྒྱལ་ལྷ་སྲས་དར་མ་བར་གྱི་རྒྱལ་བློན་དག་གིས་ལོ་དང་ཟླ་བ་རེ་རེ་བཞིན་བཟང་ངན་ཅི་བྱས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཕྲ་ཞིང་ཕྲ་བ་ནས་ཡོད་པའི་ཏུན་ཧོང་གི་གཏེར་ཡིག་ནང་ཐུ་མི་ཞེས་པའི་མིང་ཚིག་རྐང་གཅིག་ཀྱང་མེད་པ་དང་།

༄༅། །བདེ་གཤེགས་གསུང་གི་ངོ་བོ་ཉིད། །རྗེ་བཙུན་ཕྱ་ལ་གུས་བཏུད་ནས། །མགོན་ཁྱོད་མཁྱེན་བརྩེའི་འོད་དཀར་གྱིས། །བདག་བློའི་ཀུ་མུད་རྒྱས་པར་མཛོད། །བོད་ཀྱི་བརྡ་ལ་མཁས་འདོད་ཀྱི། །བློ་གསལ་རྣམས་ལ་ཕན་བྱའི་ཕྱིར། །ཕྲད་དང་རྣམ་དབྱེའི་སྦྱོར་ཚུལ་ནི། །གོ་སླ་ཉུང་ངུར་བཤད་པར་བྱ། ། ཨི་ཡིག་གི་ནི་རྐྱེན་རྣམས་ནི། །ཀྱི་གི་གྱི་འི་ཡི་དང་ལྔ། །རྗེས་འཇུག་མཐའ་དང་མཐུན་ལུགས་བཤད། །ད་བ་ས་ཀྱི་ག་ང་གི། །ན་མ་ར་ལ་བཞི་བོར་གྱི། །འ་མཐའ་ཅན་དང་མཐའ་རྟེན་མེད། །ཕྲད་ཀྱི་སྦྱོར་བ་གཅིག་པའི་ཕྱིར། །ཚིགས་བཅད་ཚང་ན་འི་སྦྱོར་ཞིང་། །ཚིག་རྐང་མ་ཚང་ཡི་ཐོབ་བོ། །དེ་ནི་དྲུག་པ་འབྲེལ་སྒྲ་སྟེ། །སྐབས་འགར་ཚིག་རྒྱན་གཉིས་ལའང་འཇུག །དེ་ལྔ་ལ་ནི་ས་མཐའ་སྦྱར། །རྣམ་དབྱེ་གསུམ་པ་བྱེད་པོའི་སྒྲ། །སྐབས་འགར་རྒྱུ་མཚན་ལ་ཡང་འཇུག །

༡༽ དྲི་བ། གནའ་ཆོས་བོན་དེ་མི་ལོ་སྟོང་ཕྲག་དུ་མའི་གོང་ནས་གསུངས་འདུག་པས། མཉམ་མེད་ཤཀྱཱ་སེང་གེ་དང་དུས་མཉམ་པ་ཡིན་ནམ་དེའི་གོང་ནས་ཡིན། ལོ་ཚིགས་གསལ་པོ་ཁུངས་གཏུགས་འདྲ་ཡོད་དམ། ལན། ཕྱིས་འབྱུང་གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་མང་དག་ནང་དུ་སྟོན་པ་གཤེན་རབ་སྐུ་འཁྲུངས་ནས་སྤྱི་ལོའི་སྔོན་དུ་ལོ་༡༦༠༡༧ སོང་བར་བཤད་ཡོད། འོན་ཀྱང་དོན་དངོས་ཐོག་དངོས་གཙོ་རིག་པའི་ལམ་ནས་གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་རྙིང་པ་ཁག་གཅིག་ལ་ཞིབ་དཔྱད་གནང་ན་ད་ནས་ཡར་རྩིས་པའི་ལོ་༣༩༠༠ གོང་དུ་སྟོན་པ་གཤེན་རབ་འཇིན་རྟེན་མི་ཡུལ་ལ་བཞུགས་ཡོད་པ་གསལ་པོ་རེད། དེས་ན་གཤེན་རབ་མི་བོ་ནི་མཉམ་མེད་ཤཀྱཱ་སེང་གེའི་སྔོན་དུ་བྱུང་བར་འདོད།

རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་རིག་པའི་ཞིབ་འཇུག་གྲོས་དཔྱོད་ཚོགས་འདུ་རྒྱལ་ས་པེ་ཅིན་དུ་འཚོགས་པའི་སྟེང་གི་གཏམ་བཤད། ཡེ་དབང་སྲིད་པའི་རྒྱལ་པོ་རིགས་ལྔ་ལ། །སྒོ་གསུམ་གུས་པ་ཆེན་པོས་ཕྱག་འཚལ་ལོ། ། དེ་ནས་འདིར་བཤད་པར་བྱ་བ་ནི། འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་གང་ཡིན་ཡང་བསམ་པ་བཟང་པོ་ཤེས་པ་གསལ་བོ་བློ་དྲང་བོར་གནས་པ་ཞིག་ཡིན་ན་མི་རིགས་རང་གི་ཐོག་མའི་ལོ་རྒྱུས་ལ་དཔྱད་དེ་མི་རིགས་རང་གི་ཐོག་མའི་དུས་ལ་དཔྱོད་པ་དང༌། མི་རིགས་རང་གི་རིགས་རྒྱུད་ཀྱི་ཁུངས་འཚོལ་བ་དང་། མི་རིགས་རང་གི་རིག་གནས་གསར་གཏོད་བྱེད་མཁན་སུ་ཡིན་དཔྱོད་པ་དང༌། མི་རིགས་རང་གི་བློ་གྲོས་སམ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱི་ཐོག་མ་སུ་ཡིན་སོགས་དཔྱད་ཐུབ་ན། མི་རིགས་རང་ལ་ཐོག་མར་བཀའ་དྲིན་ཆེ་བ་དང་མཛད་རྗེས་བླ་ན་མེད་པ་དག་སུ་ཡིན་ཤེས་ཐུབ།

དེ་ཡང་གསེར་རྟ་མཁན་པོ་ཚུལ་ཁྲིམས་བློ་གྲོས་ཀྱིས་རྒྱ་ཡིག་གི་ལམ་ནས་བོན་པོའི་ཆོས་ལུགས་མཚམས་སྦྱོར་བྱས་པའི་ནང་དུ། བོན་པོའི་ཆོས་ལུགས་སངས་རྒྱས་ཆོས་ལུགས་མིན་ཚུལ་གྱི་གཏམ་འགའ་ཡོད་པས། དེ་ལ་ཉིན་འགའི་སྔོན་དུ་བགྲོ་གླེང་གི་ཚུལ་དུ་རྩོམ་ཐུང་ཞིག་བྲིས་ནས་བོན་བརྒྱ་དགོན་པས་གཙོ་གཉེར་བྱས་པའི་དཔྱོད་ལྡན་མཆོད་པའི་མེ་ཏོག་གི་རྩོམ་སྒྲིག་པ་ལ་བསྐུར་ཟིན་མོད། འོན་ཀྱང་དེའི་རྗེས་ནས་སྣང་ཞིག་དགོན་པའི་དགེ་བཤེས་འགའ་གྲོང་ཁྱེར་ཁྲིན་འདུ་རུ་སོང་ནས་མཁན་པོ་ཁོང་དང་བགྲོ་གླེང་མཛད་ནས་ཁོང་གིས་སྔར་གྱི་རྩོམ་དེ་ལ་གསལ་བཤད་ཅིག་བྲིས་འདུག གསལ་བཤད་དེ་ཧི་མ་ལ་ཡའི་བོན་གྱི་དྲ་བ་རུ་བཀོད་ཡོད། ཡིན་ནའང་གསལ་བཤད་བྱས་པའི་བོད་ཡིག་གི་རྩོམ་དང་དེ་སྔ་རྒྱ་ཡིག་གི་རྩོམ་གཉིས་ལ་གོ་བ་ལེན་སྟངས་མི་འདྲ་ས་རེ་བྱུང་ཡོད་པས། གསལ་བཤད་བྱས་པའི་བོད་རྩོམ་དེའི་ནང་དུ་གཡུང་དྲུང་བོན་ལ་བརྟག་དཔྱད་དང་དགག་སྒྲུབ་ཅི་ཡང་མཛད་མེད་ཚུལ་དང་།

འདིར་བཤད་པར་བྱ་བ་ནི་ཐུགས་དམ་འཕྲེང་བ་དང༌། འཕྲེང་བའི་བྱུང་རབས་སོགས་ཀྱི་སྐོར་ཡིན། འཕྲེང་བ་ཞེས་པ་འདིའང་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱག་གི་མཚན་མ་ཞིག་ཡིན་པར་མ་ཟད། ཤེས་ཡོན་ལོ་ན་ཆེ་ཆུང་དང༌། སེར་སྐྱ་ཕོ་མོ་སོགས་ཀྱི་དབྱེ་འབྱེད་མེད་པར་དགེ་སྦྱོར་བ་ཀུན་གྱིས་ལག་ཏུ་འཆང་བར་འོས་པའི་དངོས་པོ་ཞིག་དང༌། ལྷག་དོན་དུ་ནང་པའི་དགེ་སྤྱོད་པར་མཚོན་བྱེད་ཅིག་ཀྱང་ཡིན། དེས་ན་འཕྲེང་ཐོགས་དགེ་སྤྱོད་པ་རྒན་བྱིས་གཞོན་དར་ཀུན་གྱིས་འཕྲེང་བ་འཆང་བར་བྱེད་པ་ལ་འཕྲེང་བའི་ཡིན་ལུགས་དང༌། ཕན་ཡོན་སོགས་གནད་དོན་རྣལ་མ་ཡང་དག་པ་ཞིག་མཁྱེན་རྟོགས་དགོས་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་ནས་གལ་ཆེན་ཡིན་པར་བརྟེན། འདིར་ཁོ་བོས་ཁུངས་ལྡན་གྱི་ལུང་སོགས་ཟུར་དུ་བཀོལ་ཞིང༌། དེར་རང་ནུས་ཀྱིས་འགྲེལ་བཤད་ཅུང་ཟད་བྱས་ནས་འཕྲེང་ཐོགས་དགེ་སྤྱོད་པ་རྣམས་ལ་ཕན་པ་འབྱུང་སྲིད་སྙམ་ནས་འབྲི་བར་འདོད།