བོད་མཐོ་སྒང་གི་ས་ཐོག་ཏུ་ལོ་ངོ་ཁྲི་དྲུག་གི་གོང་ནས་འགྲོ་བ་མི་འཚོ་གནས་ཀྱི་ཆགས་རབས་འགོ་འཛུགས་བྱུང་ཡོད་པ་ཞིབ་འཇུག་ར་སྤྲོད་བྱས་འདུག
དེ་ཡང་ས་མཐོའི་བོད་འདི་བཞིན་མཚོ་ངོས་ལས་མཐོ་ཚད་མི་ཊར་༤༥༠༠་ཆགས་ཡོད་སྟབས་གནམ་གཤིས་ཧ་ཅང་གྲང་ངར་ཆེ་བ་དང་། དབུགས་གཏོང་ལེན་ཁག་པ། དེ་བཞིན་རང་བྱུང་གི་སྐྱེ་དངོས་ཞན་པའི་གནས་སྟངས་སོགས་ཀྱི་རྐྱེན་པས། འགྲོ་བ་མི་འཚོ་གནས་བྱེད་དཀའ་བར་བརྟེན་མཐོ་སྒང་བོད་ནང་མིའི་ཆགས་རབས་དེ་ལོ་ངོ་༡༠༥༠༠་ནས་འགོ་འཛུགས་བྱུང་ཡོད་པར་ཚན་རིག་པ་ཚོས་དེ་སྔོན་ངོས་འཛིན་བྱས་ཡོད་ནའང་ཉེ་དུས་མིའི་རིགས་རྒྱུན་ལ་དཔྱད་ཞིབ་དང་། གནའ་དངོས་ཤུལ་རྫས་ལ་དཔྱད་ཞིབ་བྱས་པའི་ཞིབ་འཇུག་སྙན་ཐོའི་ནང་། མཐོ་སྒང་བོད་ཀྱི་ས་ཐོག་ཏུ་མིའི་འཚོ་གནས་ཀྱི་ཆགས་རབས་ལོ་རྒྱུས་དེ་ལོ་ངོ་༦༠༠༠༠་ལྷག་གོང་དང་། འཛམ་གླིང་ཐོག་འཁྱགས་རོམ་གྱི་དུས་སྐབས་རྗོགས་ལ་ཉེ་བའི་སྐབས་ནས་འགོ་བཙུགས་བྱུང་བའི་གནས་ཚུལ་ར་སྤྲོད་བྱུང་ཚུལ་(Scientific America)་ཞེས་པའི་ཚན་རིག་དུས་དེབ་ཀྱི་གནས་ཚུལ་བཀོད་སྤེལ་བྱས་འདུག
གོང་གསལ་ཚན་རིག་དུས་དེབ་ཀྱིས་གནས་ཚུལ་བཀོད་དོན་ལྟར་ན། རྒྱ་ནག་གི་Shanghai་ཚན་རིག་ལྟེ་གནས་ཁང་གི་སྐྱེ་དངོས་སྡེ་ཚན་ནང་། མི་འབོར་སྐྱེས་འཕེལ་སྐོར་གྱི་ཚན་རིག་པ་Shuhua Xu་ཞེས་པས་བོད་རིགས་༣༨་གྱི་རིགས་རྒྱུན་དང་། ཡང་བོད་རིགས་མ་ཡིན་པའི་མི་རིགས་གཞན་གྱི་རིགས་རྒྱུན་ལ་དཔྱད་ཞིབ་བྱས་ཏེ་བོད་ས་མཐོའི་སྟེང་འགྲོ་བ་མིའི་འཕེལ་རིམ་དང་། ཆགས་རབས་སྐོར་ཞིབ་འཇུག་བྱས་ཡོད་འདུག
རྒྱ་རིགས་ཚན་རིག་པས་ཞིབ་འཇུག་ལས་གསར་དུ་གནས་ཚུལ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བའི་ནང་། བོད་མི་རིགས་ཀྱི་རིགས་རྒྱུན་དེ་མི་རིགས་གཞན་མང་པོ་ལས་ལོ་རྒྱུས་རྙིང་བ་ཡིན་པ་མ་ཟད། རིགས་རྒྱུན་གྱི་འབྱུང་དུས་ཡང་ལོ་ངོ་༡༥༠༠༠་མ་ཡིན་པར་ལོ་ངོ་༣༨༠༠༠ནས་༦༢༠༠༠་བར་འབྱུང་ཁུངས་གཏུགས་ས་ཡོད་པ་དང་། སྐབས་དེ་དུས་ནས་བོད་ས་མཐོའི་སྟེང་བོད་མིའི་འཚོ་གནས་ཡང་འགོ་འཛུགས་བྱུང་ཡོད་པ་གསལ་བཏོན་བྱུང་འདུག
གོང་གསལ་རྒྱ་རིགས་ཚན་རིག་པ་Shuhua Xu་ཡིས་བརྗོད་པ་ལྟར་ན། བོད་ས་ཐོའི་སྟེང་འགྲོ་བ་མིའི་འཚོ་གནས་འགོ་འཛུགས་ཀྱི་ཆགས་རབས་དེ་འཛམ་གླིང་ཡོངས་ལ་འཁྱགས་རོམ་ཀྱི་དུས་སྐབས་རྗོགས་ལ་ཉེ་བའི་སྐབས་དང་གཅིག་མཚུངས་འཁེལ་ཡོད་སྟབས་ བོད་མིའི་རིགས་རྒྱུན་ལ་དཔྱད་ཞིབ་དང་། བོད་ཀྱི་མིའི་ཆགས་རབས་སྐོར་གསར་དུ་གནས་ཚུལ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བ་དེས་གྲང་ངར་ཅན་གྱི་གནས་གཤིས་དང་དབུགས་གཏོང་ལེན་ཁག་པའི་ཁོར་ཡུག་ནང་། འགྲོ་བ་མིའི་འཚོ་གནས་ཇི་ལྟར་ཐུབ་ཐབས་སྐོར་ཞིབ་འཇུག་གི་དགེ་མཚན་ཅི་ཆེ་ཡོད་པ་གསལ་འདོན་བྱས་འདུག།
གསར་འགོད་པ་དོན་གྲུབ་རྣམ་རྒྱལ།