ཐ་སྙད本དང苯གཉིས་ལས་གང་ཞིག་སྤྱོད་བདེ་བར་དཔྱད་པ། སྟོང་སྐོར་ཚེ་རིང་ཐར།  ཀྲུང་དབྱང་མི་རིགས་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོ། མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་གི་རང་སའི་ཆོས་ལུགས་བོན་བསྟན་གྱི་རྒྱ་འགྱུར་ཐ་སྙད་ལ་འབྲི་སྲོལ་མང་པོ་ཞིག་བྱུང་མྱོང་སྟེ། དཔེར་ན། 锛教དང笨教། 黑教།本教།苯教བཅས་སོ། དེ་ལས་锛教ནི་མིའི་རིགས་རིག་པ་བ་མཱ་ཁྲང་ཧྲོའུ（马长寿）ཡིས་མིང་གོའི་སྐབས་སུ་སྤྱོད་འགོ་བརྩམས། འོན་ཀྱང་རིག་གཞུང་ཞིབ་འཇུག་གི་ཁྲོད་དུ་དེ་ལ་ཁས་ལེན་མ་ཐོབ། 笨教ནི་དུས་རབས་ཉི་ཤུ་པའི་དུས་མཇུག་ཏུ་རྒྱ་ཡིག་གི་ལམ་ནས་རྩོམ་འབྲི་བྱེད་མཁན་གྱི་བོད་རིགས་ཞིབ་འཇུག་པ་ཁ་ཤས་ཀྱིས་སྤྱོད་འགོ་བརྩམས་ཀྱང་། ཐ་སྙད་དེ་ཕྱོགས་ཞེན་གྱི་དབང་དུ་སོང་དྲག་པས་ཡུན་རིང་མ་འགོར་བར་སྤྱོད་མཚམས་བཞག དུས་རབས་ཉི་ཤུ་པའི་ལོ་རབས་བརྒྱད་ཅུ་པར་བཅོས་བསྒྱུར་སྒོ་འབྱེད་བྱས་པ་དང་ལྷན་དུ་རང་རྒྱལ་གྱི་བོད་རིག་པའི་ཞིབ་འཇུག་གི་ལས་དོན་ལ་འཕེལ་རྒྱས་ཆེན་པོ་བྱུང་། སྐབས་དེར་བོན་པོའི་བླ་གྲྭ་ནང་དུ་རྒྱ་ཡིག་གིས་བོན་བསྟན་སྐོར་བྲིས་པའི་རྩོམ་ཡིག་བྱུང་མེད་ན་ཡང་། རིག་གཞུང་ཞིབ་འཇུག་གི་ཁྲོད་དུ本教ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་སྤྱད་དེ་མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་གི་རང་སའི་ཆོས་ལུགས་བོན་བསྟན་ལ་དཔྱད་བརྗོད་སྤེལ་བ་རྒྱུགས་ཆེ་ལ་ཁོ་བོ་ཡང་དེའི་གྲས་ཡིན།  དུས་མཚུངས་སུ苯教སྤྱོད་མཁན་ཡང་ཁ་ཤས་བྱུང་ཡོད། ཡིན་ན་ཡང་། ཞིབ་འཇུག་གཏིང་ཇེ་ཟབ་ཏུ་སོང་བ་དང་བསྟུན་ནས་རྒྱ་ཡིག་སྟེང་ནས་བོན་བསྟན་ལ་དཔྱད་བརྗོད་སྤེལ་བའི་སྐབས་སུ་ཚིག་ཚོགས་དང་གོ་དོན་གྱི་རྙོག་འཛིང་ཇེ་ཆེར་གྱུར་ཏེ། རྒྱ་ཡིག་གི本教བྱ་བའི本ལ་མཚོན་དོན་མང་པོ་ཞིག་ཡོད་པས་ཚིག་ཚོགས་མང་པོའི་སྐབས་དང་ཚིག་གྲོགས་སྦྱར་བའི་སྐབས་སུ་དེའི་གོ་དོན་ལོག་སླ་བའི་གནས་ཚུལ་ཤིན་ཏུ་མང་པོ་བྱུང་། དེའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་རིག་གཞུང་ཞིབ་འཇུག་གི་ཁྱབ་ཁོངས་སུ་རིམ་བཞིན本教ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་དེ་སྤྱོད་མཚམས་བཞག་སྟེ་苯教ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་སྤྱོད་མཁན་ཇེ་མང་དུ་གྱུར། དེང་དུས་ཀྲུང་གོའི་བོད་རིག་པ་ཞིབ་འཇུག་གི་ཆུ་ཚད་མཐོ་ཤོས་མཚོན་བྱེད་ཀྱི་རིག་གཞུང་དུས་དེབ《ཀྲུང་གོ་བོད་རིག་པ》དང་འབྲེལ་ཡོད་ཀྱི་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོ་ཁག་གི་རིག་གཞུང་དུས་དེབ། རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པའི་གསར་འགྱུར་ལས་ཁུངས་གཙོ་བོ་སོགས་ཀྱིས་གཅིག་གྱུར་གྱི་སྒོ་ནས苯教ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་དེ་སྤྱོད་བཞིན་ཡོད། ཡིན་ནའང་། རྒྱ་ཡིག་གི本ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་དེ་ལ་མ་གཞི་དང་རང་ས་ཞེས་པའི་ནང་དོན་ལྡན་པ་དང་། བོན་བསྟན་ནི་མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་གི་རང་སའི་ཆོས་ལུགས་ཡིན་པས། རྒྱ་ཡིག་ཤེས་པའི་བོན་པོའི་བླ་གྲྭ་ཁ་ཤས་སྔར་བཞིན本教ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་སྤྱད་དེ་བོན་བསྟན་མཚོན་པར་དགའ།

སྤྱིར་ན་འབུམ་བཞི་ཞེས་པའི་གཞུང་འདི་ཉིད། བཀའ་དང་བཀའ་རྟེན་གྱི་ཆ་ནས་བཤད་ན། སྟོན་པའི་ཞལ་ནས་གསུངས་པའི་བཀའ་ཁོ་ནར་ངེས་ལ། སྡེ་ཚན་གྱི་དབང་དུ་མདོ་འབུམ་རྒྱུད་མཛོད་སྡེ་བཞིའི་ནང་ནས་མདོ་སྡེའི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པ་དང། ཐེག་དགུའི་ནང་ནི་ཐེག་པ་དམན་ཤོས་ཕྱྭ་གཤེན་ཐེག་པའི་བོན་སྡེ་བཞིའི་ཡ་གྱལ། བརྗོད་དོན་གཙོ་བོ་ནད་མུག་མཚོན་དུག་གིས་མནར་བའི་འགྲོ་བ་དག་ སྨན་དཔྱད་ཟས་སྤྱོད་བཞིའི་བཅོས་ཐབས་ཡོངས་སུ་ཚང་པའི་གཞུང་རླབས་པོ་ཆེ་ཞིག་ཏུ་ངོས་འཛིན་བྱེད། གཞུང་དེ་ཉིད་ཐོག་མར་གསུངས་པ་པོ་ཚེ་ལོ་བརྒྱ་པའི་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་སྟོན་པ་གཤེན་རབ་མི་བོ་ཡིན་པའོ།

གཡས་སྐོར་གཡོན་སྐོར་ཙམ་གྱིས་ཁྱད་པར་ལས་དོན་ལ་བཀའ་བན་བོན་གཉིས་ཀ་དང་། ཕྱི་ནང་གི་ཁྱད་པར་མེད་པ་ཚང་མས་གཡུང་དྲུང་ཞེས་པའི་ཕྱག་མཚན་རྒྱུན་ལྡན་དུ་བཀོལ་སྤྱོད་བྱེད་བཞིན་འདུག་ནའང་། དེ་དག་གི་མཚོན་དོན་གང་ཡིན་གཞན་སྡེའི་གཞུང་ལུགས་ཁག་ལས་གསལ་པོར་མ་མཇལ། འོན་ཀྱང་གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་ལུགས་ལ་གཡུང་དྲུང་གཡས་སྐོར་འདི་ཡི་མཚོན་དོན་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པར་སྣང་བ་འདི་ལྟ་སྟེ། གསང་ཆེན་མ་རྒྱུད་ཐུགས་རྗེ་ཉི་མའི་གཞུང་སྤྱིའི་དགོངས་དོན་མདོར་དྲིལ་བའི་དབང་དུ་བྱས་ན།

ཁྱུང་གི་རིགས་རུས་ཀྱི་མཆེད་ཁུངས་དང་དེ་འབྲེལ་གྱི་ལྷ་སྒྲུང་ལ་དཔྱད་པ། བོད་ཀྱི་ཤེས་རིག་ཞིབ་འཇུག་ཁྲོད་དུ་ཞང་ཞུང་གི་མི་རྒྱུད་དམ་ཡ་ཐོག་བོད་ཀྱི་མི་རྒྱུད་གང་ནས་མཆེད་པའི་སྐོར་གླེང་སྐབས་ཁྱུང་གི་ཐ་སྙད་འདི་མང་དུ་འབྱུང་གི་ཡོད་ཅིང་། དེ་ལས་འཕྲོས་པའི་ཁྱུང་གི་མཚོན་དོན་དང་དེ་འབྲེལ་གྱི་ལྷ་སྒྲུང་སྣ་ཚོགས་པ་ཞིག་བྱུང་ཡོད་པ་ནི་ཁྱུང་གི་སྤྱན་འདྲེན་ཞེས་པའི་དམངས་ཁྲོད་ཀྱི་གཏོ་གཞུང་དག་དང་། ཁྱུང་རབས་མི་འདྲ་བ་ཁག་གིས་གསལ་བཤད་བྱས་ཡོད།

གཙང་ཚ་དགེ་བཤེས་གཡུང་དྲུང་གཙུག་ཕུད། ཡིན་ལུགས་མ་བཅོས་སྤྲོས་བྲལ་བོན་གྱི་སྐུ། །སྣང་བ་མ་འགག་ཕུན་ཚོགས་རྫོགས་པའི་སྐུ། །ཤར་ཚུལ་མ་འདྲེས་སྣ་ཚོགས་སྤྲུལ་པའི་སྐུ། །སྐུ་གསུམ་བདག་ཉིད་གཤེན་རྒྱལ་ཞབས་ལ་འདུད། །མཐའ་ཡས་མ་རྣམས་སྲིད་པའི་རྒྱ་མཚོ་ལས། །སྒྲོལ་བའི་གཟིངས་ཆེན་སྤང་སྒྱུར་གྲོལ་གསུ་སྡེ། །འཛིན་སྐྱོང་སྤེལ་མཛད་མཁན་སློབ་ཉི་ཟླ་ཟུང་། །མགོན་ཁྱེད་སྲིད་མཐའི་བར་དུ་བཞུགས་པར་གསོལ། །མདོ་སྔགས་སེམས་གསུམ་གདམས་པའི་མཚོ་ཆེན་ལ། །བདག་བློ་ཙ་མོས་གཏིང་ཚད་མི་དཔོག་ཀྱང་། །ཐོས་བསམ་ཡུན་དུ་བྱས་པའི་འདབ་ཟུང་གིས། །ཅི་དགར་འཁྱུག་པའི་ཉམས་འགྱུར་ཅུང་ཞིག་སྟོན། །

དེ་ཡང་གྲུབ་མཐའ་སྨྲ་བ་ཞིག་ཡིན་ཕྱིན་རང་ལྟ་ལ་མི་ཆགས་ཤིང་གཞན་ལྟ་ལ་མི་སྡང་བའི་སྒོ་ནས་ཕན་ཚུན་གྲུབ་མཐའི་བར་དུ་ཕྲག་དོག་གི་གྲི་མཚོན་གཡུག་རེས་མི་བྱེད་པར་དྲང་བདེན་གྱི་ལམ་སྟེགས་སུ་འགྲེང་རྒྱུ་ནི་དུས་རབས་འདི་ལ་མཚོན་ན་ཆེས་ཤིན་ཏུ་གལ་ཆེན་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་མཚན་སྔོན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ལ་ཕྱིར་བལྟས་བྱོས་དང་ཤེས་རྒྱུ་ཞིག་དང་དྲན་རྒྱུ་ཞིག་ཡོད་སྙམ། དཔལ་ལྡན་ཟླ་བ་གྲགས་པའི་ཞལ་ནས་ཀྱང་། རང་གི་ལྟ་ལ་ཆགས་དང་དེ་བཞིན་དུ། །གཞན་གྱི་ལྟ་ལ་འཁྲུལ་གང་རྟོག་པ་ཉིད། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། ཁྱད་པར་དུ་རང་ཅག་ནང་བ་པ་ཞིག་ཡིན་ན། ཇི་སྐད་དུ། ཕྱི་བ་ནང་བ་སྐྱབས་འགྲོས་ཕྱེ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་ཕྱི་ནང་གི་ཁྱད་པར་འབྱེད་བྱེད་སྐྱབས་འགྲོ་ཡིན་པར། དེས་ན་སྐྱབས་འགྲོའི་སྡོམ་པ་ཙམ་ཞིག་རང་རྒྱུད་ལ་ལྡན་དགོས་པ་མ་ཟད། སྐྱབས་འགྲོའི་ངོ་བོ་དང་བསླབ་བྱ་སོགས་ངེས་པར་བྱ་དགོས་ཏེ།

བཤད་སྒྲུབ་མཁན་པོ་དགེ་བཤེས་ཉི་མ་དོན་འགྲུབ་ཀྱིས་མཛད། རིན་ཆེན་སྒྲོན་མ་འཁོར་བ་དོང་སྤྲུག་གི་མདོ་སྡེ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་འདི་ཉིད་ཀྱི་བྱུང་ཁུངས་རིམ་པ་ཇི་ལྟར་ཡིན་ཞེ་ན།  དེ་ཡང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལྔ་དང་ལྡན་པའི་གླེང་གཞི་ཅན་ཡིན་ཏེ།  སྟོན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྣམ་འདྲེན་བརྒྱད་པ་རྒྱལ་བ་གཤེན་རབ་མི་བོ་ཀུན་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་དེ་ཉིད་དོ།  སྟོན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་ཚུལ་ཇི་ལྟར་ཡིན་ཞེ་ན།  མི་མཇེད་སྟོང་གསུམ་འདུལ་བའི་སྟོན་པ་ཆེན་པ་དེ་ཉིད་ལ།  སྐུ་ཡི་ཆ་ནས་སྐུ་གསུམ་དང་སྐུ་ལྔ་ལྷུན་རྫོགས་སུ་གནས་པས་སྐུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡིན།  གསུང་གི་ཆ་ནས་རང་བཞིན་འགག་པ་མེད་པའི་གསུང་སྟེ་ཚངས་དབྱངས་ཡན་ལག་དྲུག་ཅུའི་རང་སྒྲ་འགག་མེད་དུ་སྒྲོགས་པས་གསུང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡིན།  ཐུགས་ཀྱི་ཆ་ནས་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་འདུ་འབྲལ་མེད་པར་མི་ཟད་རྒྱན་གྱི་འཁོར་ལོར་གྲུབ་པས་ཐུགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡིན། 

རྩོམ་པ་པོ་ཨཅཱརྱ་གཟི་གཡང་། མི་སྣ་གྲགས་ཆེན་དེའི་སྐོར་ཤར་ནུབ་ཀྱི་མཁས་པ་མང་པོས་དཔྱད་རྩོམ་ལྷུག་པོར་བྲིས་གནང་ཡོད་པས། ངོས་རང་ནས་དེའི་སྐོར་སྔར་གྲགས་མ་མྱོང་བའི་གཏམ་གསར་པ་དམིགས་བསལ་བཤད་རྒྱུ་མེད་ཀྱང་། སྔ་ཕྱིའི་བྱུང་བ་ལ་ཕྱིར་འདང་རྒྱག་པར་སྤྲོ།  དེ་ཡང་དབྱིག་གཉེན་གྱི་དུས་རབས་ཀྱི་སྐོར་ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བ་མང་པོའི་བཞེད་པ་མི་མཐུན་པ་མང་པོ་སྣང་། སློབ་དཔོན་འདིའི་འཁྲུངས་ཡུལ་དང་འདས་ཡུལ། མངོན་མཛོད་རྩོམ་ཚུལ། མཁས་དབང་འདི་ལ་སྔ་ཕྱི་གཉིས་སུ་ཡོད་པའི་བཞེད་པ་མི་མཐུན་པ་སོགས་མང་པོ་མཆིས། འདིར་ས་བཅད་ལྔའི་ལམ་ནས་སློབ་དཔོན་གྲགས་ཆེན་དེའི་སྐོར་གླེང་བར་བྱ་རྒྱུ་ཡིན།