དུས་རབས་བརྒྱད་པའི་སྐབས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་འདི་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཁྲོད་རྙོག་འཛིང་ཆེ་ཤོས་ཀྱི་ལེའུ་ཞིག་ཡིན་ཞིང་། རྙོག་འཛིང་ཆེ་བ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ལོ་རྒྱུས་དངོས་ཀྱི་གཟུགས་རིས་དག་ཤིན་ཏུ་མཐོང་དཀའ་བར་གྱུར་ཡོད། བལྟས་ཚོད་ལ་གནས་ཚུལ་འདི་ཆོས་ལུགས་བར་གྱི་འཐེན་ཁྱེར་གྱིས་བསླང་བ་ཞིག་ཡིན་པ་འདྲ་ནའང་། དོན་དངོས་སུ་གོ་ས་རྩོད་པའི་དབང་ཆའི་འཐབ་རྩོད་དང་དེ་དག་འབྲེལ་བའི་སྒེར་གྱི་ཁེ་ཕན་རྩོད་པའི་གཡུལ་འཐབ་ཞིག་ཡིན་པ་ལས་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་འཐབ་རྩོད་ཅིག་མིན་ལ་ཡིན་ཐབས་ཀྱང་མེད་དེ་འཐབ་རྩོད་འདི་ལྟ་བུ་ནི་ཆོས་ལུགས་དེ་དག་གི་སྲོལ་གཏོད་པའི་སྟོན་པ་ཆེན་པོ་དེ་དག་གིས་ཡང་ཡང་བཀག་ཅིང་དོན་དུའང་སྡིག་ཉེས་འབའ་ཞིག་ཡིན་པས་སོ།

དེ་ཡང་《མདོ་དྲི་མེད་གཟི་བརྗིད》་ནང་གསལ་བ་ལྟར་ན། གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ནང་གལ་འགངས་ཆེ་བའི་མི་སྣ་“ཀོང་ཙེ་འཕྲུལ་རྒྱལ”ཞེས་པ་ཞིག་ཡོད་པ་དང་། ཁོང་གིས་“འོལ་མོ་ལུང་རིང་”གི་ནུབ་ཕྱོགས་སུ་གསས་ཁང་“དཀར་ནག་བཀྲ་གསལ”ཞེས་པ་ཞིག་བཞེངས་ཡོད། ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་རྒྱུ་ཆ་དུ་མར་ལྟར་ན་“དཀར་ནག་བཀྲ་གསལ”ནི་ད་ལྟའི་ཆར་ཀྲུང་གོའི་ཀན་སུའུ་ཞིང་ཆེན་ལིན་ཞ་ཀྲའུ་ཡུང་ཅིང་རྫོང་རྡོ་ཕུང་རི་ཆུང་སྟེང་གི་འབུམ་གླིང་དགོན་པ་སྟེ། བོད་ཡིག་གི་ནང་དུ་“ཀ་ཆུ”ཞེས་འཁོད་པའི་ས་དེ་ཡིན། ད་ལྟ་ཡང་བོད་པ་ཚོས་ས་ཁུལ་དེ་ལ་“ཀ་ཆུ”ཞེས་འབོད་ཀྱི་ཡོད།《མདོ་སྨད་ཆོས་འབྱུང་》ལས་དགོན་པ་འདི་ན་ཡོད་པའི་བྱམས་པའི་སྐུ་བརྙན་ཆེན་པོ་ནི་ཀོང་ཙེས་བཞེངས་པ་སྟེ་ཐོག་མར་བོན་གྱི་སྟོན་པ་གཤེན་རབ་མི་བོ་ཆེའི་སྐུ་བརྙན་ཡིན་པ་ལ་ཕྱིས་སུ་བན་དེ་བ་རྣམས་དར་ཆེ་བའི་རྐྱེན་ལས་བྱམས་ཆེན་གྱི་སྐུ་བརྙན་ལ་བཅོས་པ་ཡིན་པའི་སྐོར་ཉུང་མཐར་ཡང་ཐེངས་གཉིས་ཙམ་གླེང་ཡོད།

ངམ་སྟག་ར་ཀླུ་གོང་ཞེས་གྲགས་ཅན་གྱི་མི་སྣ་དེ་བོད་རྒྱལ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་གྱི་བཀའི་བློན་ཆེན་ཞིག་ཡིན་ཞིང་། བོད་རྒྱལ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་འཁྲུངས་པའི་དུས་སྐབས་འདི་ནི་བན་བོན་ཕྱོགས་གཉིས་ཆ་ནས་བལྟས་ནའང་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་རབས་ནང་གི་གྲགས་ཆེ་བའི་དུས་ཀྱི་ལ་ཚིགས་ཆེན་པོ་ཞིག་ཏུ་ངོས་འཛིན་བྱེད་པ་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་རབས་ལ་མཁྱེན་དཔྱོད་ཡངས་པ་ཙམ་དུ་མ་ཟད། བཤད་སྒྲོས་དང་གོ་ཐོས་ཡོད་པ་དག་གིས་ཀྱང་དེ་ལྟར་ཉིད་དུ་ངོས་འཛིན་པ་ཤེས། འོན་ཀྱང་བོན་གཤེན་དང་བོན་པོ་དག་གི་ངོས་ནས་བལྟས་ན། དུས་སྐབས་དེ་ནི་བསྐལ་བ་མར་འགྲིབ་དང་། སེམས་ཅན་ཐུན་མོང་གི་བསོད་ནམས་བྲི་བ་དང་། སངས་རྒྱས་བསྟན་པ་བསྣུབས་པའི་དུས་སྙིགས་དྲག་རྩུབ་ཀྱི་མཚོན་ཆ་རྣོ་ངར་ཅན་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་གནང་ཡོད་པ་དང་། ཆོས་ཀྱི་བླ་དཔོན་དང་ཆོས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ལྟ་སྟངས་ལ་དུས་སྐབས་དེ་ནི་ཤིན་ཏུ་སྐལ་པ་བཟང་པོ་དང་། གངས་ཅན་འགྲོ་བ་མིའི་བསོད་ནམས་ཡར་ངོའི་ཟླ་དང་། སངས་རྒྱས་བསྟན་པ་དར་ཞིང་འཕེལ་རྒྱས་གློག་ལྟར་མྱུར་བའི་དུས་རིམ་ཁྱད་པར་བ་ཞིག་ཏུ་བཞེད་ཡོད་འདུག

བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཕལ་མོ་ཆེ་རྣམས་སུ་ང་ཚོའི་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་འདིའི་ཁུངས་ངོ་མ་དེ་རྒྱ་གར་འཕགས་པའི་ཡུལ་ལ་གཏུགས་ཏེ་དེའི་གོང་དུ་བོད་ལ་ཡིག་རིགས་ཙམ་ཡང་མེད་པ་ཆེས་ཀླ་ཀློ་ཞིག་ངོས་འཛིན་བྱས་ཡོད། བོད་རྒྱལ་སྲོང་བཙན་གྱིས་ཐོན་མི་ཨ་ནུ་རྒྱ་གར་ལ་བཏང་ནས་ཐོན་མིས་མཁས་པ་ལི་བྱིན་ལ་བསྟེན་ནས་ཡི་གེ་བསླབ་པ་མཐར་སོང་བྱས་ཏེ་ཕྱིར་བོད་ལ་ལོག་རྗེས་བོད་ཡིག་གསར་བཟོ་བྱས་པར་བཤད་དེ་བོད་པའི་ཀླད་ཁོག་ནང་དུ་བསུབ་ཏུ་མེད་པའི་རྫུན་རིས་ཞིག་བྲིས་པ་དེ་གནས་རི་སྲོང་བཙན་ཡན་གྱི་རྒྱལ་རབས་སུམ་ཅུ་སོ་གཉིས་རིང་གི་ཡབ་མེས་གོང་མ་རྣམས་ལ་བསམ་ཡུལ་ལས་འདས་པའི་སྨ་འབེབས་ཞིག་ཡིན་པ་སྨོས་མེད་རེད།

རྒྱལ་པོ་ཁྲི་དར་མས་བསྟན་པ་བསྣུབས་ཞེས་བཤད་པའི་རྒྱལ་རབས་དང་ཆོས་འབྱུང་རྣམས་ཀྱི་ཁུངས་རྙིང་ཤོས་ནི“སྦ་བཞེད”ཡིན་ལ། དེ་ཡང《སྦ་བཞེད་ཞབས་བཏགས་མ》ཞེས་པ་ལས་འབྱུང་། ཞབས་བཏགས་མ་ཞེས་པ་འདི་དུས་རབས་བཅུ་གཅིག་པའི་མཇུག་ཏུ་བྲིས་པ་ཞིག་ཡིན་པ་ནི་དེའི་ནང་ལྷ་བླ་མ་ཡེ་ཤེས་འོད་དང་། ལྷ་བཙུན་བྱང་ཆུབ་འོད། ལོ་ཙཱ་བ་རིན་ཆེན་བཟང་པོ་གསུམ་གྱི་མིང་བྱུང་བ་མ་ཟད་དུས་འཁོར་གྱི་རྩིས་ཞེས་པའི་མིང་ཚིག་འབྱུང་བ་ལས་ཤེས་ཐུབ། དེར་བརྟེན་ལོ་རྒྱུས་འདི་ཡིག་ཆ་དང་ངག་རྒྱུན་རྙིང་པ་བཅས་ལ་བརྟེན་ནས་བྲིས་པ་ཡིན་ངེས་ཀྱང་བཙན་པོ་ཁྲི་དར་མ་འདས་ནས་ཕལ་ཆེར་ལོ་ཉིས་བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་ཙམ་གྱི་རྗེས་སུ་བྲིས་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཤིག་རེད།

བདེ་ཆེན་རྒྱལ་པོ་ཀུན་བཟང་རྒྱལ་བ་འདུས།། མི་བརྗེད་གཟུངས་ལྡན་ཤེས་རབ་སྨྲ་བའི་སེང།། འཛམ་གླིང་བོན་གྱི་གཙུག་རྒྱན་མཉམ་མེད་པ།། ཤེས་རབ་རྒྱལ་མཚན་ཞབས་ལ་གསོལ་བ་འདེབས།། ཞེས་རང་རེའི་ཞྭ་དཀར་རིང་ལུགས་འཛིན་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྣམ་ཀུན་མཆོད་པའི་གནས་དང་བཀུར་བའི་ཞིང་དུ་གྱུར་པའི་སྙིགས་དུས་ཀྱི་རྒྱལ་བ་གཉིས་པ་མཉམ་མེད་ཤེས་རབ་རྒྱལ་མཚན་མཆོག་གི་བསྟོད་ཕྱག་སྐུ་གསུམ་ལྷུན་གྲུབ་ཏུ་བསྔགས་པ་འདི་ཉིད་ཀྱི་མཛད་བྱང་མ་གསལ་བས།  སུ་ཞིག་གིས་བརྩམས་པ་ཡིན་མིན་འཐད་ཁྲུན་ཐག་བཅད་ནས་གསུང་མི་ཐུབ་པ་དང།  རང་གཞན་གྱི་མཁས་གྲུབ་གང་ཞིག་གིས་ཕུལ་བ་ཡིན་མིན་གྱི་སྐོར་གསུང་སྲོལ་མི་འདྲ་བ་ཡང་སྣང་བར་བརྟེན།

དཔྱད་རྩོམ་འདི་ནི་ཁོ་བོས་སློབ་དཔོན་ཆེན་མོ་སེ་ནེལ་གོ་རུབ་ལ་བསྔགས་བརྗོད་ཀྱི་ཚུལ་དུ་བྲིས་པ་ཞིག་ཡིན། ཁོང་ནི་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཡུལ་དུ་བོན་ལ་ཞིབ་འཇུག་མཛད་མཁན་ཨང་དང་པོ་དེ་ཡིན་ལ། ཁོང་གི་བརྩམས་གནང་མཛད་པའི་ལྗགས་རྩོམ་རྣམས་ད་ལྟ་བོད་རིག་པར་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་མཁན་རྣམས་ཀྱིས་ངེས་པར་དུ་བལྟ་ཀློག་བྱ་དགོས་ཀྱི་གཞུང་ལུགས་ལྟ་བུ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད། ཁོང་གི་ལྗགས་རྩོམ་གྱི་གྲས་སུ་སྟོན་པ་གཤེན་རབ་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་རྒྱས་པ༼གཟི་བརྗིད༽ཀྱི་གལ་ཆེའི་ལེའུ་ཁག་གཅིག་དབྱིན་ཡིག་ཏུ་ཕབ་སྒྱུར་གནང་བ་དེ་ཡང་ཚུད་ཡོད། ༼གཟི་བརྗིད༽ནི་དོན་དངོས་ཐོག༼གཟེར་མིག༽ཅེས་སྟོན་པ་གཤེན་རབ་ཀྱི་མཛད་པ་འབྲིང་བསྡུས་དེ་རྒྱས་པར་སྤྲོས་པ་ཞིག་ཡིན་པ་རེད།

དེ་ཡང་རྒྱལ་བོ་གླང་དར་མར་གྲགས་པ་འདི་ཉིད་བོད་སྤྱི་ལ་དབང་བསྒྱུར་བའི་རྒྱལ་རབས་མཐའ་མ་ཞེ་གཅིག་པ་དེ་ཡིན།རྒྱལ་བོ་འདིས་ཆབ་སྲིད་ཐོག་ནས་མངའ་བསྒྱུར་བ་ནས་བཟུང་དུས་རབས་བཅུ་གཅིག་མ་ཤར་བར་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་རབས་སྐོར་དཔྱད་གཞིའི་ཡིག་ཆ་ཧ་ཅང་ཉུང་བ་དང་།ཕྲན་བུ་ཡོད་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་ཟང་ཟིང་ཡིན་པར་བརྟེན་ལོ་རྒྱུས་ཞིབ་ཚགས་ཅིག་རྩོམ་འབྲི་བྱེད་པ་ཆེས་དཀའ་བར་འདུག དེ་མ་ཟད་རང་རེའི་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བ་རྣམས་ཚང་མ་སངས་རྒྱས་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་རྗེས་འཇུག་པ་ཤ་སྟག་ཏུ་སོང་སྟབས་རྩོམ་པ་པོའི་མཐོང་སྣང་གཙོ་ཆེ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ཆེ་བ་དང་དེའི་སྦྱིན་བདག་བྱེད་མཁན་གྱི་རྒྱལ་བློན་སོ་སོས་ཆོས་སྤྱོད་ཚུལ་གྱི་གཟི་བརྗིད་ཙམ་ལས་དེའི་དུས་སྐབས་ཀྱི་རྒྱལ་རབས་ལོ་རྒྱུས་དངོས་གནས་དང་དུས་སྐབས་དེའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྐོར་ཕལ་ཆེར་རྩ་བ་ནས་བྲིས་མེད་པ་ལྟ་བུ་རེད།

གསལ་བཤད་ཀྱི་གཏམ། ལོ་རབས་ཀྱི་ཕྲེང་བ་སྟོང་ཕྲག་དུ་མ་ཁད་ཀྱིས་འཁོར་བའི་ནང་དོ་ཕོག་ཆེན་པོ་གསུམ་བྱུང་ཞིང་། སྐབས་དེ་དུས་ཡོད་ཚད་མེ་ཆུ་ས་རླུང་གང་གི་ཞལ་དུ་བཙན་གྱིས་བསྟབས་ཀྱང་སླར་ལས་དབང་ཞིག་གིས་འགྱེལ་ས་ནས་འགྲེང་མྱོང་བའི་རི་བོ་གངས་ཅན་པའི་མེས་པོའི་སྙིང་ནོར་སྟེ། ཞང་བོད་ཀྱི་ཆོས་རིག་འདི་ལ་དེ་སྔོན་ཉམས་ཞིབ་ཀྱི་བྱ་བ་ཁོ་ནས་མི་ཚེའི་འདུ་བྱེད་རྫོགས་ལ་ཉེ་བར་སླེབས་པའི་འཛམ་གླིང་ཤེས་ལྡན་གྲངས་ལས་འདས་པས་བོད་དང་བོན་གྱི་བྱུང་རབས་ལ་ཞིབ་མདོག་གི་བསྡོམས་ཚིག་སྣ་ཚོགས་བཀོད་ཡོད་ཀྱང་། དེང་སྐབས་མདོ་དབུས་སྟོད་སྨད་ཀུན་གྱི་ས་འོག་དང་གད་ཕུག་གནའ་ཤུལ་སོགས་ནས་དངོས་རྫས་དང་ཡིག་རྙིང་སོགས་ལོ་ལྟར་གསར་དུ་ཐོན་དང་འཐོན་བཞིན་ཡོད་སྟབས། སྔར་བཤད་པ་དེ་དག་ཕལ་མོ་ཆེ་ཡང་ལོ་ཚིགས་ཀྱི་ཐད་ནས་ཕྱིར་བསྣུར་རང་བཞིན་གྱིས་ཆགས་ཡོད། དེ་ལྟར་ན་ད་ལྟའི་ཆར་ང་ཚོའི་མེས་པོའི་ཆོས་རིག་འདིའི་ཡ་མཐའི་ལོ་རབས་ཀྱི་ཕུག་ཐག་ག་ཚད་ཡོད་མེད་དེ་ཞིབ་འཇུག་པ་ལ་མཚོན་ན་ད་དུང་དཔྱད་གཞིའི་གནས་སུ་ལྷགས་ཡོད་ལ། དེ་བཞིན་བརྗོད་བྱའི་ཟབ་ཚད་ལའང་བརྒྱ་ཆ་དགུ་ཐམ་པ་ད་དུང་མུན་ནག་དུ་གྱུར་ཡོད་པ་ནི་ཁོ་ཚོས་བྲིས་པའི་ཀློག་དེབ་ཁག་ལས་ཤེས་ཐུབ།

དཔྱད་རྩོམ་འདིའི་རྩོམ་པ་པོ་མཁས་དབང་རི་ཀི་ཐུབ་བསྟན་མཆོག་ནི། སྤྱི་ཚོགས་དང་ཆོས་ལུགས་རིག་པའི་ཉམས་ཞིབ་ལ་ཐུགས་སྣང་ཅན་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། ད་ལྟའི་ཆར་ཕིན་ཡུལ་ཧེལ་སིང་ཀིའི་མཐོ་རིམ་སློབ་གྲྭའི་རིག་གཞུང་སྡེ་ཚན་ནང་བོད་ཡིག་སློབ་ཁྲིད་གནང་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། གཞན་ཡང་ཕིན་ཡུལ་ཧི་མ་ལ་ཡའི་ཉམས་ཞིབ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཉམས་ཞིབ་དུས་དེབ་༼ཧི་མ་ལ་ཡན་ཌི་སི་ཀོ་ཝི་རི་༽ཞེས་པའི་རྩོམ་སྒྲིག་པ་གནང་བཞིན་ཡོད་པ་བཅས་སོ།