༄༅། །སྐུ་མདུན་རིན་པོ་ཆེ་མཉམ་མེད་ཤེས་རབ་རྒྱལ་མཚན་གྱི་རྣམ་ཐར་གནའ་བོའི་ཞལ་ལུང་བཞུགས་པ་ལེགས་སྷཱོ།། ཤེས་བྱ་ཀུན་ལ་ཐོགས་མེད་མཁྱེན་པ་རྒྱས།། རབ་འབྱམས་བོན་སྒོ་ཡོངས་ལ་མངའ་བསྙེམས་ཤིང་།། མི་ནུབ་བསྟན་པའི་རྒྱལ་མཚན་འཛུགས་མཛད་པ།། མཉམ་མེད་རྗེ་བཙུན་སྨན་རི་བ་དེ་རྒྱལ།། མཁས་གྲུབ་སྨན་རི་སྤྱན་གཅིག་ཤེས་རབ་རྒྱལ་མཚན་གྱི་རྣམ་ཐར་རགས་ཙམ་བརྗོད་པ་ལ། འཁྲུངས་ཡུལ་མདོ་སྨད་རྒྱལ་རོང་ཆུ་ཆེན་གྱི་ལུང་པ། སྟེགས་ཅོག་བྱ་བའི་གྲོང་པ་རུ། ཡབ་བྲག་ར་ཀླུ་རྒྱལ་བྱ་བ་གྱེར་བོན་ལ་མཁས་པ་ཞིག་ཡོད་པ་དང་། ཡུམ་མཁའ་འགྲོའི་མཚན་རྟགས་དང་ལྡན་པ་རིན་ཆེན་སྨན་ཞེས་བྱ་བའི་སྲས་སུ་མེ་ཕོ་སྤྲེལ་གྱི་ལོ་ལ་སྐུ་འཁྲུངས། ཆུང་ངུའི་དུས་ཀྱི་མཚན་ལ་གཡུང་དྲུང་རྒྱལ་ཟེར། སྐུ་མཆེད་གསུམ་གྱི་བར་པ་ཡིན། དེ་ཡང་ཆུང་ནས་བློ་རྩལ་རིག་པའི་སྟོབས་དང་ལྡན་ཅིང་། ཡབ་ཀྱི་དྲུང་ནས་སེལ་གཏོ་ཇུ་ཐིག་ལ་སོགས་རྒྱུ་ཡི་བོན་ལ་ཐུགས་སྦྱངས་ལེགས་པར་མཛད།

བོན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ནང་དུ་སྙན་གྲགས་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བའི་དགོངས་མཛོད་རི་ཁྲོད་པ་ཞེས་པ་ནི་བོན་ལུགས་རྫོགས་ཆེན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ལ་བདེར་གཤེགས་དགོངས་པའི་བརྒྱུད་པ།སེམས་དཔའ་བརྡ་ཡི་བརྒྱུད་པ། གྲུབ་ཐོབ་སྙན་ཁུངས་ཀྱི་བརྒྱུད་པ། སྒྲ་བསྒྱུར་ལོ་ཙཱའི་བརྒྱུད་པ། ལས་འཕྲོ་གཏེར་གྱི་བརྒྱུད་པ།རྟོགས་ལྡན་ཉམས་ཀྱི་བརྒྱུད་པ་བཅས་དྲུག་ཏུ་ཕྱེས་སྲོལ་ཡོད་པ་ལས། བརྒྱུད་པ་རྗེས་མ་རྟོགས་ལྡན་ཉམས་ཀྱི་བརྒྱུད་པའི་སྲོལ་བཏོད་མཁན་དེ་ཡིན་ཞེས་བོན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ཀུན་ནས་གྲགས།བོན་ལུགས་རྫོགས་ཆེན་ལ་ཨ་རྫོགས་སྙན་གསུམ་དུ་ཕྱེས་པ་ལས་ཨ་ཁྲིད་རྫོགས་པ་ཆེན་པོའི་སྲོལ་བཏོད་མཁན་ཡང་ཁོང་ཡིན་པར་བཤད།ཁོང་གི་མཚན་ལ་རྨེའུ་སྒོམ་རི་ཁྲོད་པ་དང་དགོངས་མཛོད་རི་ཁྲོད་པ། དགོངས་མཛོད་པ། རྗེ་རི་ཁྲོད་པ་དང་རྗེ་བཙུན་དམ་པ།རྗེ་གུར་ཞོགས་པ་སོགས་མཚན་གྱི་རྣམ་གྲངས་དུ་མ་ཡོད། དེའང་གཡས་རུ་ཤངས་ཀྱི་ས་ཆའི་གུར་ཞོགས་ཞེས་བྱ་བར་སྐུ་འཁྲུངས་པས་རྗེ་གུར་ཞོགས་པའང་ཟེར།

༧རྗེ་རིན་པོ་ཆེའི་རྣམ་ཐར་མདོར་བསྡུས་སྐལ་ལྡན་དྭངས་བ་འདྲེན་བྱེད་ངོ་མཚར་པདྨོ་སྟོང་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་སྷཱོ།། རྒྱལ་ཀུན་ངོ་བོ་མཉམ་མེད་བླ་མ་ལ། །སྒོ་གསུམ་གུས་པ་ཆེན་པོས་ཕྱག་བགྱིས་ནས། །གང་དེའི་སྐྱེས་རབས་རྣམ་ཐར་རིམ་པ་ལས། །དཔེར་བཀོད་ཞལ་ཐང་མདོར་ཙམ་བྲི་ཐབས་བསྟན། །རིགས་བདག་ངོས་བཟུང་སྐྱེས་རབས་དང་། །རྣམ་པར་ཐར་པ་གསུམ་གྱིས་བཤད། ། ཐོག་མར་བོན་སྐུའི་མཁའ་དབྱིངས་ལས། །ལོངས་སྐུ་རིགས་ལྔར་མངོན་བསྟན་ཚེ། །ནུབ་ཕྱོགས་བདེ་ཆེན་ཞིང་གི་མགོན། །རྒྱལ་བ་བྱེ་བྲག་དངོས་མེད་ཅེས། །རཱ་གའི་མདོག་འཆང་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས། །ཕྱག་མཚན་ཆག་ཤིང་འཁོར་ལོ་བསྣམས། །ཡུམ་ནི་དམར་མོ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས། ། གཡས་པས་ཉི་མ་གཡོན་པ་ཡིས། །ཟངས་ཕྲེང་རྩ་བརྒྱད་ཐུགས་ཀར་འདྲེན། །གཡུ་འབྲུག་བསྣོལ་བའི་གདན་ལ་བཞུགས། །དང་པོའི་རིགས་བདག་དངོས་ཉིད་དོ། །

དེ་ཡང་འདིར་གླེང་བར་བྱ་བའི་གཞི་ནི། བོད་ཀྱི་མཁས་དབང་རྣམས་ཀྱིས་བརྩམས་པའི་ལོ་རྒྱུས་དང་། ཆོས་འབྱུང་། རྩིས་གཞུང་། ས་དཔྱད། བཟོ་རིག མོ་དཔེ། གཏོ་གཞུང་། གཟུངས་འདུས་སོགས་བན་བོན་གྱི་གཞུང་ཆེན་མོའི་ཡིག་ཆ་གང་མང་ཞིག་ཏུ་“ཀོང་ཙེ་འཕྲུལ་རྒྱལ་”ཞེས་གྲགས་པ་དེ་ཉིད་ཡིན་ལ། སྔོན་བྱུང་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཡིག་ཚང་ཁག་ལ་གཞིགས་ན། ཁོང་ནི་ཧ་ལམ་གཉའ་ཁྲི་བཙན་པོའི་ཡར་སྔོན་ཞིག་ཏུ་བྱོན་པ་ལོ་རྒྱུས་ཀུན་ཞལ་མཐུན། ཁོང་གིས་མཛད་པའི་བསྟན་བཅོས་རྣམས་བན་བོན་གྱི་མཁས་པ་ཚང་མས་ཁས་ལེན་པས་མི་ཚད་ལག་ལེན་དུ་བཏབ་སྟེ་ད་ལྟའི་བར་ཚད་ལྡན་དུ་བརྩི་བ་རེད། ཡིན་ན་ཡང་། ཁོང་གི་འཁྲུངས་ཡུལ་དང་རིགས་རུས་ཐད་ལ་བཤད་ཚུལ་མི་འདྲ་བ་ཅི་རིགས་ཤིག་མཆིས་ཏེ། ཁ་ཅིག་གིས་རྒྱ་ནག་ཏུ་འཁྲུངས་པ་མ་ཟད་རུའུ་ལུགས་གསར་གཏོད་པ་ཁུང་ཧྥུ་ཙི་ཡིན་པར་བཤད་ཅིང་།

དེ་ཡང་ཞང་ཞུང་ཕུག་པ་རྟག་གཟིགས་འོལ་མོ་ལུང་རིང་གི་ཤར་ཕྱོགས་ག་ཆུ་རྒྱ་ཡི་རིགས་སྲས་རྒྱ་ཀོང་ཙེ་འཕྲུལ་གྱི་རྒྱལ་པོ་ནི། གཤེན་རབ་ཀྱི་སྐུ་དུས་སུ་སྟོན་པའི་སྡོང་གྲོགས་མཛད་མཁན་བསྟན་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་པོ་དྲུག་གི་ནང་ཚན། འོལ་གླིང་གི་ནུབ་ཕྱོགས་རྒོད་རྗེ་རྒྱ་ཡི་ཞིང་རྒྱ་ལག་འོད་མའི་གླིང་ཆེན།དེའི་ཐད་ཀྱི་ཕྱི་རོལ་མུ་ཁྱུད་བདལ་བའི་མཚོ་གླིང་ན། རྒྱ་རྗེ་ཀོང་ཙེ་འཕྲུལ་རྒྱལ་གྱིས་བཞེངས་པའི་གསས་ཁང་དཀར་ནག་བཀྲ་གསལ་རྒྱ་མཚོའི་གླིང་ཐོག་འབར་བ་ཡོད་དེ། བསྟན་པ་རྣམ་གསུམ་རྗེས་སུ་བཞག་པའི་གནས་དེ་ཡིན། ཁོང་གི་ཡབ་རྒྱལ་པོ་ཀ་འདའ་ལ་གསེར་གྱི་མདོག་ཅན། ཡུམ་དྲི་མེད་གསལ་འོད་མ་གཉིས་གྱི་སྲས་སུ་འཁྲུངས། འབྱུང་ལྡན་ཞེ་གསུམ་པའི་ཤིང་བྱི། སྤྱི་ལོའི་སྔོན་ ༡༣༤༩༦ ལོར་སྟོན་པ་གཤེན་རབ་རྒྱ་རྗེ་ཀོང་ཙེའི་འགྲོ་དོན་དུ་གསས་ཁང་མངའ་གསོལ་ཞིང་ཀོང་ཙེའི་བུ་མོ་རྒྱ་བཟའ་འཕྲུལ་སྒྱུར་མ་ཁབ་ཏུ་བཞེས་པའི་དུས་སྔོན་ཙམ་བྱུང་བར་འདོད་ལ། དེང་དུས་ཞིབ་འཇུག་པས།

དང་པོ།  རྨ་ཡི་ནང་རྒྱུད་གླིང་གྲགས་ལས། ཧྲིས་པ་གྱེར་མེད་སྤྲུལ་པ་ནི། རྨ་ར་ཨག་ཚོམ་རྨོག་ཐག་ཡོད། མཆན་འོག་གཡས་ན་རྨེ་བ་ཡོད། འ་ཞའི་མཚན་ཅན་བློ་གྲོས་མིང་།  སྒོམ་སྒྲུབ་བྱས་པས་གྲུབ་ཐོབ་འོང་། ཞེས་བསླུ་མེད་ལུང་གིས་བསྔགས་པའི་འ་ཞ་འགྲོ་མགོན་བློ་གྲོས་རྒྱལ་མཚན་མཆོག་ནི།  ཡུལ་གཡོར་པོའི་ས་ཆར་ཡབ་འ་ཞ་ཤེས་རབ་སེང་གེ་དང་།   ཡུམ་རིན་ཆེན་བུ་འཁྲིད་གཉིས་ཀྱི་སྲས་སུ་ཕྱི་ལོ་༡༡༩༨རབ་བྱུང་གསུམ་པའི་བོད་ས་རྟ་ལོར་ངོ་མཚར་བའི་ལྟས་དུ་མ་དང་བཅས་ཏེ་སྐུ་འཁྲུངས། སྐུ་ན་ཆུང་དུས་ནས་ཤེས་རབ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་རྩལ་ལྷན་སྐྱེས་སུ་རྫོགས་པས་འབྲི་ཀློག་འདོན་གསུམ་དང་རིག་པའི་གནས་སོགས་ལ་བསླབ་པ་ཙམ་གྱིས་ཚེགས་མེད་དུ་མཁྱེན་ཐུབ་པ་བྱུང་།

མི་སྣ་ལ་དབྱེ་ན། ལྷ་སྒྲུང་ལས་བཤད་པའི་མི་སྣ་དང་། ལོ་རྒྱུས་ལས་བཤད་པའི་མི་སྣ་གཉིས་སོ། །མི་མང་པོ་ཞིག་གིས་སྟོན་པ་གཤེན་རབ་མི་བོ་དེ་ལྷ་སྒྲུང་ལས་བཤད་པའི་མི་སྣ་ཞིག་ལ་ཁས་བླངས་ཀྱིན་འདུག མི་ལ་ལས་སྟོན་པ་གཤེན་རབ་མི་བོ་དེ་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་མི་སྣ་ཞིག་ལ་ཁས་བླངས་འདུག ཡང་ལ་ལས་སྟོན་པ་གཤེན་རབ་མི་བོ་དེ་ངན་སྔགས་མཐུ་ཅན་ཞིག་ལ་ཁས་ལེན་འདུག ཡང་མི་མང་ཕྱོགས་ཞིག་གིས་སྟོན་པ་གཤེན་རབ་མི་བོ་དེ་འཇིག་རྟེན་སྐྱོབ་པའི་མགོན་པོ་སངས་རྒྱས་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་འདུག འོན་ཀྱང་ང་རང་ཡིག་ཆ་མང་པོ་ཞིག་ལ་བལྟ་རྟོག་བྱས་པ་ལས་བྱུང་བའི་གོ་རྟོགས་ལ། སྟོན་པ་གཤེན་རབ་མི་བོ་དེ་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་མི་སྣ་ཞིག་ཡིན་པར་ངེས་ཤེས་འཆར། རྒྱུ་མཚན་ནི། སྟོན་པ་གཤེན་རབ་མི་བོ་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་མི་སྣ་ཡིན་པའི་ཁྱད་བོན་དགུ་དང་ལྡན་པ་སྟེ།

ཧོར་བཙུན་བསྟན་འཛིན་བློ་གྲོས་རྒྱ་མཚོའི་འཁྲུངས་ཡུལ་ནི་མདོ་སྨད་ཨ་མདོའི་ས་ཁུལ་ཤར་ཁོག་གམ་དབུས་གཙང་དུ་ཟུང་ཆུར་འབོད་པ་དེ་ཡིན། ས་ཁུལ་དེའི་གྲོང་ཚོ་སྐྱང་ཚང་སྡེ་བར་ཁྱིམ་མིང་ཧོར་བ་ཚང་ཞེས་པའི་ཡབ་འབྲུག་སྐྱོབ་དང་ཡུམ་ཨ་ཉོག་ཀྱི་སྲས་སུ་སྤྱི་ལོ་༡༨༨༩ལོར་བལྟམས།  ཁོང་གི་མིང་ལ་སྐལ་བཟང་ཡག་ཞེས་བཏགས།  དེ་ཡང་ཟུང་ཆུ་ཞེས་པའི་ཡུལ་དེ་སྔོན་གྱི་ཡིག་རྙིང་ཁག་ཏུ་ཟོང་ཆུར་འབོད་པ་རྒྱ་བོད་གཉིས་ཀྱི་ཤེས་རིག་དང་ཚོང་འབྲེལ་གྱི་ས་མཚམས་གནད་འགག་ཅིག་ཡིན།   སྤྱི་ལོ་༡༩༥༩ལོའི་སྔོན་དུ་དབུས་གཙང་དུ་གྲྭ་ས་འབྲས་སྤུངས་དང་དགའ་ལྡན་གཉིས་སུ་ཟུང་ཆུ་ཁམས་ཚན་ཞེས་པ་ཡོད་པ་དང་རྒྱལ་དབང་ལྔ་བའི་(༡༦༡༧-༡༦༨༥)རང་རྣམ་དུ་ཀཱུ་ལའི་གོས་བཟང་དུ་ཟུང་ཆུས་མཚོན་པའི་མདོ་སྟོད་མདོ་སྨད་ཅེས་པའང་འབྱུང་།  ཟུང་ཆུའི་ས་ཁུལ་དུ་བན་དེའི་དགོན་ཆུང་ངུ་གསུམ་ལས་ཆེར་མེད་ཀྱང་ཟུང་ཆུ་ནས་དབུས་གཙང་དུ་གྲྭ་སར་ཕྱིན་ཚེ་ཟུང་ཆུ་ཁམས་ཚན་དུ་ཞུགས་དགོས་པ་ཡང་རང་གི་མྱོང་ཚོར་ཡིན། ཤར་ཁོག་རང་དུ་ཟིང་ཆུར་བྲིས་པ་ཡང་ཡོད།  ཧོར་བཙུན་གྱི་རང་ལོ་བཅུ་གསུམ་ནས་བཟུང་རང་གིས་རང་ལ་ཡི་གེ་འབྲི་བའི་སློབ་བྱ་བྱས། 

བླ་མ་གཤེན་ཀླུ་དགའི་མཚན་ཙམ་ཐོས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་གཏེར་བོན་དག་དང་མ་དག་གི་ཐ་སྙད་འདོགས་པ་མང་དུ་འདུག་པས་འདིའི་རྣམ་ཐར་ཉུང་འདུས་ཤིག་བཤད་ན། གདུང་བརྒྱུད་སྒ་ཚ་དམུ་ཡི་རིགས། མེས་བཀྲ་གསལ་རྒྱལ་པོ་དང་། ཕྱི་མོ་ལྷ་རྒྱན་བཙུན་མོ་གཉིས་ཁམས་ཀྱི་ཙོང་ཁ་ནས། ཙོ་རོ་འབྲིང་འཚམས་སུ་ཆད། ཡོན་ཏན་གྱི་རིགས་ནི་བན་སྔགས་པ་ཞིག་ཡིན་སྐད། དེའི་སྲས་མི་གཡོ་མགོན་པོ། དབང་ཕྱུག་མགོན་པོ། རྡོ་རྗེ་མགོན་པོ་དང་གསུམ། མི་གཡོ་མགོན་གྱིས་བོན་པོའི་བུ་སྲིང་ཞིག་བླངས་པས། དེ་ལ་སྲས་དཔལ་མགོན་གསས། འབྲུག་གསས། རྒོད་གསས་དང་གསུམ། དཔལ་མགོན་གྱིས་ཞང་པོ་རབས་ཆད་པའི་ལེའུ་བསྐྱངས་པས། བོན་རྒྱུད་དུ་སོང་།